Ginkgo biloba, ook wel bekend als de tempelboom of Japanse notenboom, is een unieke boomsoort die tot 40 meter hoog kan worden. Het is de laatste overlevende soort uit de familie Ginkgoaceae en wordt daarom wel een “levend fossiel” genoemd. De boom kan zeer oud worden – sommige exemplaren zijn meer dan 1000 jaar oud.
De ginkgo is tweeslachtig, wat betekent dat er mannelijke en vrouwelijke bomen bestaan. Vrouwelijke bomen produceren oranje-gele vruchten die een onaangename geur afgeven wanneer ze rijp zijn. De karakteristieke waaiervormige bladeren worden in de herfst prachtig goudgeel.
Teelt en verzorging
Standplaats: Ginkgo’s zijn zeer aanpasbaar en kunnen groeien in verschillende bodemtypen. Ze prefereren een zonnige tot halfschaduwige standplaats en zijn bestand tegen luchtvervuiling, waardoor ze populair zijn in stedelijke omgevingen.
Bodem: De boom gedijt het best in goed doorlatende, vruchtbare grond maar is tolerant voor verschillende pH-waarden en bodemcondities.
Vermeerdering: Ginkgo’s kunnen gekweekt worden uit zaad of via stekken. Zaailing groeit langzaam, vooral de eerste jaren.
Onderhoud: De boom heeft weinig verzorging nodig eenmaal gevestigd. Jonge bomen kunnen baat hebben bij bescherming tegen vorst. Snoei is zelden nodig, behalve om de vorm te behouden.
Praktische tip: Kies bij voorkeur een mannelijke cultivar als sierboom om de geuroverlast van de vruchten te vermijden.
Geneeskrachtige eigenschappen
Ginkgo biloba wordt al eeuwenlang gebruikt in de traditionele Chinese geneeskunde. De werkzame stoffen zitten voornamelijk in de bladeren en omvatten:
Belangrijkste componenten:
- Flavonoïden (vooral ginkgo-flavonglycosiden)
- Terpenoïden (ginkgoliden en bilobalide)
- Organische zuren
Potentiële gezondheidseffecten:
- Verbetering van de bloedcirculatie
- Antioxidante werking
- Mogelijk geheugen- en concentratiebevorderend
- Anti-inflammatoire eigenschappen
- Mogelijke ondersteuning van cognitieve functies
Belangrijk: Wetenschappelijk onderzoek naar de effectiviteit is nog gaande en resultaten zijn wisselend. Altijd een arts raadplegen voordat je ginkgo-supplementen gebruikt.
Praktische toepassingen
Geneesmiddelindustrie: Gestandaardiseerde ginkgo-extracten worden gebruikt in supplementen en fytotherapeutische preparaten.
Cosmetische industrie: Ginkgo-extracten worden toegevoegd aan huid- en haarverzorgingsproducten vanwege de antioxidante eigenschappen.
Voedingsindustrie: In sommige Aziatische landen worden de noten (zaden) gegeten, hoewel ze giftige stoffen bevatten die door verhitting grotendeels worden afgebroken.
Tuinbouw: Populaire sierboom voor parken, lanen en tuinen vanwege de hardheid en decoratieve waarde.
Houtindustrie: Het hout wordt gebruikt voor fijnere timmerwerken, hoewel dit minder gebruikelijk is.
Voorzorgsmaatregelen
Let op dat ginkgo-supplementen interacties kunnen hebben met bepaalde medicijnen, vooral bloedverdunners. De vruchten en ruwe zaden kunnen huidirritatie veroorzaken en zijn giftig bij overconsumptie. Raadpleeg altijd een zorgverlener voordat je ginkgo gebruikt voor medicinale doeleinden.
- Bron: Pieter Arendsen / Claude AI