1. Inleiding en Oorsprong
1.1 Botanische Classificatie
- Wetenschappelijke naam: Ocimum basilicum
- Familie: Lamiaceae (lipbloemenfamilie)
- Nederlandse naam: Basilicum, Koningskruid
- Planttype: Eenjarige kruidachtige plant
1.2 Historische Oorsprong
Basilicum is oorspronkelijk afkomstig uit de tropische gebieden van Centraal-Afrika en Zuidoost-Azië, waar het al meer dan 5000 jaar wordt gebruikt. De verspreiding vond plaats via handelsroutes naar het Middellandse Zeegebied, waar de oude Grieken en Romeinen het adopteerden voor zowel culinaire als medicinale doeleinden. In de Middeleeuwen bereikte basilicum West-Europa en werd het een gewaardeerd kruid in kloosters en kruidentuinen.
De naam “basilicum” is afgeleid van het Griekse woord “basilikos”, wat “koninklijk” betekent, hetgeen de hoge waardering voor deze plant weergeeft. In verschillende culturen kreeg basilicum religieuze en spirituele betekenis, vooral in de Hindoetraditie waar heilige basilicum (Tulsi) wordt vereerd.
1.3 Botanische Kenmerken
Fysieke eigenschappen:
- Hoogte: 30-60 cm, afhankelijk van variëteit
- Bladeren: ovaal tot elliptisch, glanzend groen, 3-5 cm lang
- Stengel: vierkant in doorsnede, karakteristiek voor lipbloemigen
- Bloemen: kleine witte tot lichtpaarse bloemen in terminale aren
- Wortelssysteem: oppervlakkig vertakt, geschikt voor potten
- Geur: intensief aromatisch, door essentiële oliën
Belangrijke variëteiten:
- Genovese basilicum: klassiek Italiaans type, grote bladeren
- Thaise basilicum: (O. basilicum var. thyrsiflora) kruidiger smaak
- Heilige basilicum (Tulsi): (O. tenuiflorum) medicinale eigenschappen
- Citroenbasilicum: citrusachtige geur
- Paarse basilicum: decoratief en culinair
- Griekse basilicum: kleine bladjes, compacte groei
2. Teelt en Kweek
2.1 Klimaateisen
Basilicum is een warmteminnende plant die optimale groeiomstandigheden vereist voor succesvolle teelt. De plant is gevoelig voor kou en vorst, waardoor bescherming of binnenteelt noodzakelijk is in gematigde klimaten.
Optimale groeiomstandigheden:
- Temperatuur: 18-25°C (dag), minimaal 15°C (nacht)
- Zonlicht: minimaal 6-8 uur direct zonlicht per dag
- Luchtvochtigheid: 60-70% voor optimale groei
- Beschutting tegen sterke wind en temperatuurschommelingen
- Vorstvrije periode voor buitenteelt
2.2 Grondvereisten
De grondkwaliteit is cruciaal voor gezonde basilicumplanten. Een goed geprepareerde bodem vormt de basis voor sterke planten die beter bestand zijn tegen ziekten en plagen.
Bodemspecificaties:
- pH-waarde: 6,0-7,5 (neutraal tot licht alkalisch)
- Drainage: uitstekende waterafvoer, geen wateroverlast
- Organisch materiaal: rijk aan humus en compost
- Structuur: luchtig en kruimelig voor wortelontwikkeling
- Voedingsstoffen: balanced NPK-verhouding
Grondvoorbereiding:
- Compost of goed verteerde mest inwerken (3-4 kg/m²)
- Grond loswoelen tot 25-30 cm diepte
- Bij zware kleigrond: zand en organisch materiaal toevoegen
- pH bijstellen met kalk (te zuur) of zwavel (te alkalisch)
2.3 Zaaien en Planten
Zaaitijdschema Nederland:
- Binnenshuis voorteelt: maart-april
- Directe buitenzaai: mei-juni (na laatste nachtvorst)
- Kas/tunnelteelt: jaar rond mogelijk met verwarming
Zaaimethode:
- Zaaiafstand: 0,5 cm diep in zaaigrond
- Kiemtemperatuur: 20-25°C constant
- Kiemduur: 7-14 dagen bij optimale omstandigheden
- Zaaisubstraat: luchtige potgrond of zaaigrond
- Vochtigheid: constant licht vochtig houden
Uitplant procedure:
- Uitplanten na 6-8 weken bij lengte 10-15 cm
- Plantafstand: 20-30 cm tussen planten
- Rijafstand: 30-40 cm
- Afwenningsperiode van 7-10 dagen voor buitenplanting
- Plantgat vooraf bevochtigen
2.4 Verzorging en Onderhoud
Waterhuishouding: Regelmatig en gelijkmatig water geven is essentieel voor basilicum. De plant heeft een hoge waterbehoefte maar kan niet tegen wateroverlast.
- Water geven aan de voet van de plant
- Bladeren droog houden ter preventie van schimmelziekten
- Bij voorkeur ’s ochtends water geven
- Druppelirrigatie of doordrengende slang ideaal
- Mulchen om vochtverlies te beperken
Bemesting: Basilicum is een snelgroeiende plant met hoge voedingsbehoefte, vooral voor stikstof voor bladontwikkeling.
- Basisbemesting: compost of organische mest voor het planten
- Bijmesten: elke 2-3 weken vloeibare organische meststof
- N-P-K verhouding: 3-1-2 bij voorkeur
- Organische alternatieven: brandnetelvocht, compostthee
- Kalium extra in bloeiperiode voor weerstand
Snoei en onderhoud:
- Bloeiaren direct wegknippen voor doorlopende bladproductie
- Toppen bij 15-20 cm hoogte voor bushier groei
- Regelmatig oogsten stimuleert nieuwe scheuten
- Onderste bladeren verwijderen bij veroudering
- Onkruid regelmatig wieden rond planten
3. Geneeskrachtige Eigenschappen
3.1 Bioactieve Bestanddelen
Basilicum dankt zijn therapeutische waarde aan een complex van bioactieve verbindingen die synergetisch werken voor gezondheidsvoordelen.
Essentiële oliën (0,5-3% van vers gewicht):
- Eugenol: anti-inflammatoire en antimicrobiële werking
- Linalool: kalmerend en antiseptisch effect
- Methylchavicol (estragol): aromatherpaeutisch gebruik
- Ocimeen: insectenwerend en antibacterieel
- Geraniol: schimmelremmend
Flavonoïden:
- Vicenine: antioxidante eigenschappen
- Oriëntine: ontstekingsremmend
- Luteoline: antihistamine werking
- Apigenine: kalmerende eigenschappen
Fenolzuren:
- Rozemarijzuur: krachtige antioxidant
- Caffeïnezuur: antimicrobieel
- Chicoreïnezuur: leverprotectief
Vitaminen en mineralen:
- Vitamine K: bloedstolling en botstofwisseling
- Vitamine A: immuunsysteem en zicht
- Vitamine C: antioxidant en collageevorming
- Kalium: hartfunctie en bloeddruk
- Magnesium: spier- en zenuwfunctie
- IJzer: zuurstoftransport
3.2 Therapeutische Werkingen
Antimicrobiële activiteit: Basilicum toont brede antimicrobiële werking tegen pathogenen. De essentiële oliën verstoren celmembranen van bacteriën, schimmels en virussen.
- Effectief tegen E. coli, Salmonella, Staphylococcus aureus
- Schimmelremmend tegen Candida species
- Antivirale werking tegen griepvirussen
- Natuurlijk conserveringsmiddel in voedsel
Anti-inflammatoire effecten: De ontstekingsremmende werking berust op remming van verschillende inflammatoire cascade-routes.
- COX-2 remming vergelijkbaar met ibuprofen
- Reductie van ontstekingsmarkers (CRP, TNF-α)
- Verlichting bij artritis en reuma
- Wondgenezing door verminderde ontsteking
Adaptogene eigenschappen: Basilicum helpt het lichaam zich aan te passen aan verschillende stressvormen en het evenwicht te herstellen.
- Cortisol-regulering bij chronische stress
- Verbetering van mentale helderheid
- Ondersteuning van bijnierfunctie
- Bescherming tegen oxidatieve stress
Cardiovasculaire ondersteuning:
- Cholesterol-verlagend effect
- Bloeddruk-regulering door kalium
- Verbetering van doorbloeding
- Bescherming tegen atherosclerose
Ademhalingsondersteuning:
- Expectorante werking (slijmoplossend)
- Bronchiale ontspanning
- Anti-inflammatoire effecten in luchtwegen
- Natuurlijke decongestant
3.3 Wetenschappelijk Onderzoek
Modern onderzoek bevestigt veel traditionele toepassingen van basilicum. Studies tonen significante effecten op verschillende gezondheidsdomeinen.
Klinische studies:
- Bloedsuiker-regulering bij diabetes type 2
- Stressreductie gemeten via cortisol-niveaus
- Cognitieve verbetering bij ouderen
- Antimicrobiële effectiviteit in vergelijking met antibiotica
Preklinische bevindingen:
- Hepatoprotectieve effecten op leverweefsel
- Neuroprotectieve werking tegen degeneratie
- Kanker-preventieve eigenschappen in celkweek
- Immunomodulatoire effecten
4. Biologische Bestrijding van Ziekten en Plagen
4.1 Veelvoorkomende Ziekten
Valse Meeldauw (Peronospora belbahrii) Deze schimmelziekte is de meest bedreigende aandoening voor basilicum, vooral onder vochtige omstandigheden.
Symptomen: Begint met gelige vlekken op bladeren die uitbreiden, gevolgd door grijsachtige sporenmassa aan bladonderzijde. Bladeren worden bruin en sterven af.
Biologische bestrijding:
- Preventie door goede luchtcirculatie en drainage
- Bakingsoda-spray: 5g per liter water wekelijks
- Melkspray: 100ml volle melk per liter water als preventief
- Knoflook-extract: 50g verse knoflook per liter water, 24 uur trekken
- Aangetaste plantdelen direct verwijderen en vernietigen
Fusarium Verwelkingsziekte Bodemschimmel die het vaatsysteem aantast en tot plotse verwelking leidt.
Symptomen: Verwelking ondanks voldoende water, bruinkleuring vaatbundels in stengel, gele bladeren vanaf onderkant.
Biologische bestrijding:
- Preventieve grondbehandeling met Trichoderma-preparaten
- Vruchtwisseling: 4 jaar geen Lamiaceae op zelfde locatie
- Drainageverbetering en vermijden wateroverlast
- Compostthee toediening voor microbiële balans
- Zaadontsmetting in kamillethee (24 uur)
Bacteriële Bladbrand (Pseudomonas cichorii) Bacteriële infectie vaak geïntroduceerd via besmet zaad of water.
Symptomen: Zwarte vlekken met gele rand, necrotische plekken, bladval bij zware infectie.
Biologische bestrijding:
- Kopersulfaat-spray zeer verdund (0,1%) als laatste redmiddel
- Propolis-extract 1:20 verdund
- Brandnetelextract als plantversterkend middel
- Droge omstandigheden handhaven
- Geïnfecteerd materiaal verwijderen
Botrytis (Grijze Schimmel) Treedt vooral op bij hoge luchtvochtigheid en slechte ventilatie.
Symptomen: Grijze, pluizige schimmelmassa op bladeren, stengels en bloemen.
Biologische bestrijding:
- Ventilatie optimaliseren
- Bacillus subtilis-preparaten preventief
- Rozemarijnolie-spray: 10 druppels per liter water
- Tijm-extract als natuurlijk fungicide
4.2 Veelvoorkomende Plagen
Bladluizen (Myzus persicae, Aphis gossypii) Kleine zuigende insecten die plantensappen onttrekken en virussen kunnen overbrengen.
Symptomen: Kleine groene, zwarte of rode insectjes op jonge scheuten, gekrulde bladeren, glimmende honigdauw-afzetting.
Biologische bestrijding:
- Natuurlijke vijanden: lieveheersbeestjes, gaasvliegen, zweefvliegen
- Zeepwater-spray: 20ml groene zeep per liter lauw water
- Knoflook-ui extract: beide ingrediënten fijnhakken, 24 uur trekken
- Pyrethrum-spray uit chrysanten
- Gele kleefplaten voor monitoring
- Tegenbeplanting met geurige kruiden (peterselie, bieslook)
Spint/Rode Spinnenmijt (Tetranychus urticae) Microscopisch kleine mijten die vooral optreden bij droge, warme omstandigheden.
Symptomen: Gele stipjes op bladeren, fijn spinrag vooral aan bladonderzijde, bronzing van bladeren bij zware aantasting.
Biologische bestrijding:
- Luchtvochtigheid verhogen tot >70%
- Roofmijten (Phytoseiulus persimilis) biologisch bestrijdingsmiddel
- Koudwater-spray dagelijks om mijten weg te spoelen
- Brandnetel-extract als afwerend middel
- Zeepwater met etherische olie (lavendel, rozemarijn)
Witte Vlieg (Trialeurodes vaporariorum) Kleine witte vliegjes die massaal opvliegen bij verstoring van de plant.
Symptomen: Wolkjes witte vliegjes, gele bladeren door sapvertes, honigdauw met roetdauw.
Biologische bestrijding:
- Encarsia formosa parasitaire wesp (professioneel)
- Gele kleefplaten strategisch geplaatst
- Vacuum-methode: ’s ochtends opzuigen bij lage temperatuur
- Neem-olie spray: 5ml per liter water
- Rozemarijn-extract als afwerend middel
Trips (Thrips tabaci) Zeer kleine, snelle insecten die cellen uitraspelen.
Symptomen: Zilveren streepjes en stippen op bladeren, zwarte uitwerpselen, vervormde groei.
Biologische bestrijding:
- Blauwe kleefplaten (trips verkiezen blauw boven geel)
- Roofmijten Amblyseius cucumeris preventief inzetten
- Zeepwater met tabasco: 1 tl per liter
- Reflecterende mulch om trips te desoriënteren
- Pyrethrum-spray bij zware aantasting
Slakken en Naaktslakken Vooral problematisch bij vochtige omstandigheden en jonge planten.
Symptomen: Grote gaten in bladeren, slijmsporen, volledige kaalvraat van zaailingen.
Biologische bestrijding:
- Biervallen: schaaltjes bier ’s avonds plaatsen
- Koffiedik ring rond planten (cafeïne toxisch voor slakken)
- Scherpe materialen: eierschalen, diatomeeënaarde
- Nematoden (Phasmarhabditis hermaphrodita) in bodem
- Handmatig verzamelen bij schemering
- Natuurlijke vijanden stimuleren: egels, vogels, kikkers
4.3 Preventieve Strategieën
Gewashygiëne: Strikte hygiëne vormt de basis van biologische teelt en voorkomt veel problemen.
- Gereedschap desinfecteren tussen verschillende planten
- Werkkleding regelmatig wassen
- Onkruidbestrijding rond gewas
- Gewasresten en afgevallen bladeren direct opruimen
- Quarantaine-periode voor nieuwe planten
- Handen wassen bij overgang tussen plantpartijen
Bodemgezondheid: Een gezonde bodem met diverse microbiële gemeenschap is de beste bescherming tegen bodempathogenen.
- Compost regelmatig toevoegen voor microbiële diversiteit
- Mycorrhiza-schimmels stimuleren door minimale bodembewerking
- pH-waarde tussen 6,0-7,5 handhaven voor optimale nutriëntenopname
- Goede drainage om wateroverlast en zuurstofgebrek te voorkomen
- Organische mulch voor stabiel bodemleven
Klimaatbeheersing: Optimale klimaatomstandigheden versterken plantenweerstand en beperken ziekte-ontwikkeling.
- Ventilatie: constante luchtbeweging zonder tocht
- Luchtvochtigheid: 60-70%, voorkomen van condensatie
- Temperatuur: stabiel tussen 18-25°C
- Lichtmanagement: voldoende maar niet excessief
- Stressminimalisatie door stabiele omstandigheden
Vruchtwisseling en Rotatie: Systematische gewasrotatie doorbreekt ziekte- en plaagcycli.
- Basilicum maximaal 1 jaar op 4 op zelfde locatie
- Afwisseling met planten uit andere families
- Granen en vlinderbloemigen als tussengewas
- Groenbemesters voor bodemverbetering
- Documentatie van rotatieschema
4.4 Natuurlijke Middelen en Recepten
Universele Plantenversterkende Spray: Deze sprayvloeistof verhoogt de algemene weerstand en voorkomt veel problemen.
Ingrediënten:
- 1 liter water
- 2 eetlepels appelciderazijn
- 1 theelepel bakpoeder (natriumbicarbonaat)
- 1 theelepel neutrale vloeibare zeep
- 5 druppels rozemarijn etherische olie
Bereiding: Alle ingrediënten mengen, goed schudden voor gebruik. Wekelijks sproeien in vroege ochtend of late avond.
Anti-schimmel Spray: Effectief tegen diverse schimmelziekten door pH-verhoging en antimicrobiële werking.
Ingrediënten:
- 1 liter lauw water
- 1 theelepel bakingsoda
- 1 theelepel plantaardige olie
- 3 druppels tea tree olie
Toepassing: Bij eerste tekenen van schimmel, om de 3-4 dagen herhalen.
Insectenwerend Spray: Natuurlijk afweermiddel tegen diverse zuigende en bijtende insecten.
Ingrediënten:
- 500 ml water
- 3 tenen knoflook (fijngehakt)
- 1 middelgrote ui (fijngehakt)
- 1 theelepel cayennepeper
- 1 theelepel groene zeep
Bereiding: Knoflook en ui 24 uur laten trekken, zeven, andere ingrediënten toevoegen. Wekelijks toepassen.
Compostthee als Bodemverbeteraar: Vloeibare meststof die microbiële activiteit stimuleert.
Ingrediënten:
- 1 deel rijpe compost
- 5 delen regenwater
- Eventueel 1 eetlepel melasse per 10 liter
Bereiding: 24-48 uur laten trekken onder regelmatig roeren, zeven voor gebruik. Tweewekelijks als bodembehandeling.
4.5 Geïntegreerde Biologische Bestrijding
Stimulering Natuurlijke Vijanden: Een divers ecosysteem rond het basilicumgewas bevordert biologische evenwicht.
- Bloeiende planten voor nectar: calendula, cosmea, zonnebloem
- Insectenhotels voor roofinsecten en parasitoïden
- Gevarieerde vegetatie als schuilplaats
- Vermijden van brede-spectrum bestrijdingsmiddelen
- Watervoorziening voor nuttige insecten
Mengteelt (Companion Planting): Strategische plantcombinaties voor wederzijdse bescherming.
- Tagetes (afrikaantje): nematode-werend, trekt schadelijke insecten weg
- Tomaat en basilicum: wederzijds beschermend tegen plagen
- Lavendel: natuurlijke insectenwering door geur
- Peterselie en koriander: trekken nuttige insecten aan
- Nasturtium: vangt bladluizen weg van hoofdgewas
Monitoring en Vroege Detectie: Systematische observatie voorkomt uitbreiding van problemen.
- Dagelijkse visuele inspectie tijdens verzorging
- Kleefplaten als waarschuwingssysteem voor vliegende insecten
- Weersomstandigheden loggen voor risico-inschatting
- Fotodocumentatie van problemen voor latere referentie
- Bijhouden van behandelschema’s en effectiviteit
5. Praktische Toepassingen
5.1 Culinaire Toepassingen
Verse Toepassing: Verse basilicum biedt de meest intense smaak en aroma door intacte essentiële oliën.
Klassieke gerechten:
- Pasta al pomodoro e basilico: traditionele Italiaanse combinatie
- Caprese salade: mozzarella, tomaat, basilicum
- Pesto Genovese: basilicum, pijnboompitten, knoflook, parmezaanse kaas
- Pizza Margherita: basilicum als finishing touch
- Thaise curry’s en roerbakrecepten
Bewerkingstechnieken:
- Bladeren scheuren in plaats van snijden voor behoud van aroma
- Toevoegen aan het einde van bereiding om smaak te behouden
- Olijfolie infusie voor langdurige smaakbehoud
- Invriezen in ijsblokjes voor bewaardoeleinden
Gedroogde Toepassing: Gedroogd basilicum heeft een geconcentreerdere, meer aardse smaak.
Toepassingen:
- Kruiden-melanges zoals Herbes de Provence
- Lange kooktoepassingen: stoofpotten, soepen
- Marinades voor vlees en vis
- Zelfgemaakte kruidenzout
- Thee-melanges
5.2 Medicinale Toepassingen
Thee-bereiding en Dosering: Basilicumthee is de meest toegankelijke medicinale toepassing.
Basismethode:
- 1-2 theelepels verse bladeren of ½ theelepel gedroogde bladeren
- 200 ml kokend water
- 5-10 minuten laten trekken, afgedekt
- 2-3 keer per dag drinken voor therapeutisch effect
- Honing toevoegen voor smaak en extra antimicrobiële werking
Specifieke toepassingen:
- Digestieve problemen: na de maaltijd drinken
- Stress en spanning: avondthee ter ontspanning
- Verkoudheid: 3-4 keer daags, eventueel inhaleren
- Hoofdpijn: warme kompressen met afgetrokken thee
Etherische Olie Toepassingen: Geconcentreerde olie vereist voorzichtigheid en verdunning.
Aromatherapie:
- 2-3 druppels in diffuser voor mentale helderheid
- Inhalatie bij verstopte neus: 1 druppel op tissue
- Massage-olie: 3-5 druppels per 10ml draagolie
- Badwater: 5 druppels vermengd met melk of honing
Topische toepassing:
- Verdunning 1-3% in draagolie (jojoba, amandel)
- Insectenbeten: 1 druppel verdund lokaal aanbrengen
- Spierpijn: massage met verdunde olie
- Huidverzorging: toevoegen aan neutrale crème
Externe Toepassingen:
- Kompressen: verse bladeren gekneust op kleine wonden
- Mondwater: verdunde thee voor tandvleesontsteking
- Hoofdhuidbehandeling: olie-infusie masseren, uitwassen
- Voetbad: sterke thee bij voetschimmel
5.3 Cosmetische Toepassingen
Huidverzorging: Basilicum biedt antioxidante en ontstekingsremmende voordelen voor de huid.
Anti-aging effecten:
- Antioxidanten beschermen tegen vrije radicalen
- Stimulering van collageen productie
- Verbetering van huidelasticiteit
- Reductie van pigmentatie en vlekken
DIY huidverzorging:
- Gezichtsmasker: fijngemalen bladeren met honing
- Toner: verdunde basilicumthee voor vette huid
- Scrub: gedroogde bladeren met suiker en olie
- Anti-acne spot treatment: verdunde etherische olie
Haarverzorging: Stimulatie van hoofdhuid en versterking van haarfollikels.
Toepassingen:
- Hoofdhuidmassage met basilicum-infusie olie
- Spoeling na wassen voor glans en kracht
- Anti-roos behandeling door antimicrobiële werking
- Natuurlijke haarparfum door aromatische eigenschappen
5.4 Huishoudelijke Toepassingen
Natuurlijke Insectenwering: Basilicum’s geur werkt afstotend op veel schadelijke insecten.
Praktische toepassingen:
- Potplanten bij ramen en deuren
- Gedroogde bladeren in kasten tegen motten
- Olie-infusie als natuurlijke muggenspray
- Tuinbeplanting rond terrassen en zithoeken
Luchtverfrisser en Geurverdrijver:
- Verse takjes in vazen voor natuurlijke geur
- Pot-pourri met gedroogde bladeren en bloemen
- Kookgeuren neutraliseren door koken met basilicum
- Etherische olie in diffuser
Natuurlijke Conservering: Antimicrobiële eigenschappen helpen voedsel langer vers te houden.
- Olijfolie infusie als conserveringsmiddel
- Verse bladeren tussen kaas of vlees
- Marinades met basilicum voor langere houdbaarheid
- Kruidenazijn voor salades en conservering
6. Oogst en Bewaring
6.1 Optimale Oogsttiming
Het juiste oogstmoment bepaalt de kwaliteit en houdbaarheid van basilicum.
Beste oogstcondities:
- Vroeg in de ochtend na verdamping van dauw
- Voor de bloei voor optimale bladkwaliteit
- Droog weer, vermijd oogst na regen
- Plant moet volledig gehydrateerd zijn
- Temperatuur tussen 15-25°C
Oogsttechnieken:
- Knip stengels boven bladknooppunten voor hergroei
- Gebruik scherpe, schone snoeischaar
- Oogst regelmatig om doorlopende productie te stimuleren
- Neem niet meer dan 1/3 van de plant tegelijk
- Begin oogst bij 15-20 cm planthoogte
6.2 Verse Bewaring
Voor korte termijn bewaring met behoud van optimale kwaliteit.
Water-methode (3-5 dagen):
- Stengels schuin afsnijden onder stromend water
- Plaatsen in glas water zoals bloemen
- Bladeren boven wateroppervlak houden
- Dagelijks water verversen
- Plastic zak over bladeren tegen uitdroging
Koelkast bewaring (5-7 dagen):
- Zachtjes reinigen met vochtige doek
- Wikkelen in licht bevochtigde keukenpapier
- Bewaren in perforeerde plastic zak
- Temperatuur 4-7°C optimaal
- Controleren op beschadigde bladeren
Invriesmethoden:
- Hele bladeren invriezen op bakplaat, dan bewaren in zakjes
- Hakken en invriezen in ijsblokjesvorm met water
- Pesto maken en portiegewijs invriezen
- Blanching niet nodig, verliest aroma
6.3 Drogen en Langetermijnbewaring
Luchtdrogen: Traditionele methode die goed werkt bij lage luchtv
Bron: Pieter Arendsen / AI