Oorsprong
- Taxonomie: behoort tot de lipbloemenfamilie (Lamiaceae) .
- Herkomst: van nature uit Turkije en het oostelijk Middellandse-Zeegebied .
- Verspreiding: in de 10e eeuw door Arabieren naar Spanje en Italië gebracht; vanaf de middeleeuwen werd het door kloosters verder in Europa gekweekt .
Tegenwoordig is het een algemene tuinplant die ook in Nederland en België verwilderd voorkomt .
Geneeskrachtige eigenschappen
- Kalmerend & slaapbevorderend
– Traditioneel gebruikt in kloostertuinen tegen slapeloosheid .
– Werkt angststillend en helpt bij nervositeit, spanningen en stress . - Spijsvertering & maag-darm
– Spasmolytisch: verlicht maag-darmkrampen .
– Ondersteunt de spijsvertering en helpt bij maagpijn . - Cardiovasculair
– Zou het cholesterolgehalte kunnen verlagen en het hartritme kunnen normaliseren . - Antiviraal & ontstekingsremmend
– Blad en olie worden lokaal toegepast bij koortsuitslag (herpes simplex) .
– Als mondspoeling bij mondholte-ontstekingen . - Overig
– Licht koortswerend en verkoudheidsremmend .
– In aromatherapie versterkt de geur gevoelens van rust en helpt bij rouw .
Praktische toepassingen
| Toepassing | Werkwijze | Gebruik |
|---|---|---|
| Thee | 1–2 tl verse of gedroogde bladeren per kop kokend water, 5–10 min trekken | Vóór het slapen of bij nerveuze spanning |
| Tinctuur/moedertinctuur | Druppels in water of direct onder de tong | Snelle kalmerende werking |
| Culinaire toepassingen | Jonge blaadjes fijnhakken en toevoegen aan salades, vis- of vleesgerechten, soepen, sauzen, omeletten, desserts en limonade | Frisse citroensmaak zonder calorieën |
| Etherische olie | Verdunnen in dragerolie en op huid of polsen smeren of in aromalamp | Ontspanning, insectenwerend |
| Mondspoeling | Sterke aftreksel van het blad | Bij tandvleesontsteking of aften |
| Imkers | Bladeren in bijenkorf wrijven om bijen te lokken | Traditionele imkertechniek |
Kweek & oogst
- Standplaats: zonnig, voedselrijke grond; niet te droog (blad verkleurt) en niet te vochtig (smaak vermindert) .
- Vermeerderen: zaaien, stekken of scheuren; ook geschikt voor potten .
- Oogst: blad het hele seizoen; bloeit juni-september .
Kortom is citroenmelisse een veelzijdig kruid: smaakmaker in de keuken, kalmerend medicijn in de kruidenkast en geliefd bij bijen en imkers.
Bron: Pieter Arendsen / AI