De Japanse rode wijnbes (Schisandra chinensis), ook wel Wu Wei Zi genoemd in de traditionele Chinese geneeskunde, is een fascinerende klimplant met een rijke geschiedenis in de kruidengeneeskunde.
Algemene informatie
Deze loofverliezende klimplant kan tot 8 meter hoog groeien en produceert kleine, witte tot roze bloemen in het voorjaar, gevolgd door heldere rode bessen in trossen. De plant is tweehuizig, wat betekent dat je zowel mannelijke als vrouwelijke planten nodig hebt voor bessenproductie. De naam “vijf-smaak-bes” komt van de unieke eigenschap dat de bessen alle vijf basissmaken bevatten: zoet, zuur, zout, bitter en umami.
Teelt en verzorging
Schisandra chinensis gedijt het beste in een gematigde klimaat en verkiest:
- Gedeeltelijke schaduw tot volle zon
- Vochtige, goed doorlatende grond met een pH tussen 6,0-7,0
- Een stevige klimsteun zoals een pergola of schutting
- Bescherming tegen sterke wind
- Regelmatige water tijdens droge periodes
De plant is winterhard tot ongeveer -25°C en kan na 3-5 jaar beginnen met dragen. Voor optimale bessenproductie plant je één mannelijke plant bij elke 5-6 vrouwelijke planten.
Geneeskrachtige eigenschappen
In de traditionele Chinese geneeskunde worden de bessen beschouwd als een “superieur tonicum” met adaptogene eigenschappen. Wetenschappelijk onderzoek heeft verschillende bioactieve verbindingen geïdentificeerd:
Lignanen: Vooral schisandrine, deoxyschisandrine en gomisine, die antioxidante en hepatoprotectieve effecten kunnen hebben.
Adaptogene werking: Kan helpen bij stressbestendigheid en het ondersteunen van de bijnierfunctie.
Leverfunctie: Traditioneel gebruikt voor leverondersteuning, met moderne studies die wijzen op mogelijke beschermende effecten.
Cognitieve functie: Sommige onderzoeken suggereren voordelen voor geheugen en concentratie.
Praktische toepassing
Bereiding en dosering:
- Gedroogde bessen: 1-6 gram per dag als thee of poeder
- Tinctuur: 2-4 ml, 2-3 keer per dag
- Thee: 1 theelepel gedroogde bessen per kopje heet water, 10-15 minuten laten trekken
Culinair gebruik:
- Verse bessen kunnen worden verwerkt tot jam, siroop of sap
- Gedroogde bessen als toevoeging aan thee-mengsels
- In smoothies of als garnering bij desserts
Voorzorgsmaatregelen: Het is belangrijk om voor medicinaal gebruik altijd een gekwalificeerde kruidenkundige of zorgverlener te raadplegen. Schisandra kan interacties hebben met bepaalde medicijnen, vooral die welke door de lever worden gemetaboliseerd. Zwangere en borstvoedende vrouwen wordt aangeraden voorzichtigheid te betrachten.
De Japanse rode wijnbes biedt dus een interessante combinatie van sierwaarde, culinaire mogelijkheden en traditionele geneeskrachtige toepassingen, waardoor het een waardevolle aanvulling kan zijn voor de natuurlijke gezondheids- en voedseltuinen.
- Bron: Pieter Arendsen / Claude AI