Oregano is een veelzijdige kruidenplant die relatief eenvoudig te kweken is en bekendstaat om zijn culinaire en medicinale eigenschappen.
Wilde marjolein (Origanum vulgare) is een vaste plant uit de lipbloemenfamilie (Lamiaceae). Wilde marjolein staat in supermarkten en tuincentra beter bekend als oregano
, maar wordt ook weleens palingkruidgenoemd. De soort is in België wettelijk beschermd. Hij staat op de Nederlandse Rode lijst van planten als algemeen voorkomend en stabiel of toegenomen. In Nederland is de plant sinds 1 januari 2017 niet meer wettelijk beschermd. Wilde marjolein komt voor op iets droge, matig voedselrijke grond van vooral dijkhellingen en op kalkgrond. Het is naaste familie van echte marjolein (Origanum majorana).
Kweken van Oregano
Grondvoorbereiding en standplaats: Oregano gedijt het beste in goed doorlatende, licht alkalische grond (pH 6,0-8,0) op een zonnige locatie. De plant houdt niet van natte voeten, dus goede drainage is essentieel. Je kunt oregano zowel in de volle grond als in potten kweken.
Zaaien en planten:
- Zaai oregano in het voorjaar na de laatste nachtvorst
- Zaai oppervlakkig, want oreganozaad heeft licht nodig om te kiemen
- Kiemtijd is meestal 7-14 dagen bij 18-21°C
- Plant jonge plantjes uit met 20-30 cm tussenafstand
Verzorging: Oregano is een onderhoudsvriendelijke plant die droogte goed verdraagt. Water gematigd en vermijd overwatering. Knip regelmatig de bloemen weg om bladgroei te stimuleren. In de winter kunnen meerjarige oreganosoorten bescherming nodig hebben tegen vorst.
Oogsten: Oogst bladeren voor de bloei voor de beste smaak. Snij takjes af in de ochtend nadat de dauw is opgedroogd. Je kunt oregano vers gebruiken of drogen voor bewaring.
Geneeskrachtige eigenschappen
Oregano bevat verschillende bioactieve verbindingen die therapeutische effecten hebben:
Antimicrobiële werking: Oregano-olie bevat carvacrol en thymol, krachtige antimicrobiële stoffen die werkzaam zijn tegen bacteriën, schimmels en virussen. Dit maakt oregano traditioneel waardevol bij het behandelen van luchtweginfecties en spijsverteringsproblemen.
Antioxidantwerking: De plant is rijk aan antioxidanten zoals rosmarinezuur en flavonoïden, die helpen bij het neutraliseren van vrije radicalen en kunnen bijdragen aan algehele gezondheid.
Ontstekingsremmend: Oregano heeft ontstekingsremmende eigenschappen die kunnen helpen bij het verminderen van ontstekingen in het lichaam.
Spijsvertering: Traditioneel wordt oregano gebruikt om de spijsvertering te bevorderen en maagklachten te verlichten. Het kan helpen bij het stimuleren van de productie van spijsverteringsenzymen.
Voorzorgsmaatregelen: Hoewel oregano als culinair kruid veilig is, kunnen geconcentreerde oregano-olie en supplementen bijwerkingen hebben. Zwangere vrouwen, mensen met bloedingsstoornissen of degenen die bloedverdunners gebruiken, moeten voorzichtig zijn met medicinaal gebruik van oregano.
Oregano-thee
Bereiding: 1-2 theelepels gedroogde oregano of 2-3 theelepels verse bladeren in een kop kokend water. 10-15 minuten laten trekken, zeven en warm drinken. Gebruik: 2-3 koppen per dag bij verkoudheid, keelpijn of spijsverteringsproblemen.
Oregano-olie (etherische olie verdunning)
Bereiding: Meng 1-2 druppels oregano etherische olie met 1 eetlepel draagolie (zoals olijfolie of kokosolie). Gebruik: Voor uitwendige toepassing bij huidproblemen, schimmelinfecties of als massageolie. Nooit onverdund gebruiken.
Oregano-tinctuur
Bereiding: Verse oregano bladeren in een glazen pot, bedek met 40% alcohol (wodka). 2-4 weken laten trekken op een donkere plaats, dagelijks schudden. Zeven en in donkere fles bewaren. Gebruik: 10-20 druppels, 2-3 keer per dag in water.
Oregano-extract/concentraat
Bereiding: Kook verse oregano bladeren in water tot de helft van het volume verdampt is. Zeven en als siroop gebruiken. Gebruik: 1 theelepel per dag bij infecties of als immuunsysteemondersteuning.
Medicinale eigenschappen
Oregano bevat carvacrol en thymol, stoffen met antibacteriële, antivirale en schimmelwerende eigenschappen. Het wordt traditioneel gebruikt bij:
- Luchtweginfecties
- Spijsverteringsproblemen
- Huidaandoeningen
- Als natuurlijk antibioticum
Waarschuwing: Oregano-olie is zeer sterk en kan huidirritatie veroorzaken. Zwangere vrouwen en mensen met bloedverdunners moeten voorzichtig zijn. Raadpleeg altijd een deskundige bij ernstige klachten.
- Pieter Arendsen / Claude AI